Caldaloba
Verbas de Ánxel Fole sobre Cal da Loba

Ánxel Fole, verbas sobre Cal da Loba

Ánxel Fole Sánchez (Neumandro), naceu en Lugo o 11 de agosto de 1903 e faleceu o 9 de maio de 1986. Escritor e periodista, escribiu en galego e castelán, e cultivou todos os xéneros literarios (narrativa, poesía, teatro e ensaio), sendo de gran importancia os seus libros de contos. No ano 1931 inaugurou no xornal lucense El Progreso a serie « Cartafolio de Lugo », que se mantivo ao longo de anos, e no ano 1932 fundou e dirixiu tamén en Lugo a revista literaria vangardista Yunque , na que se publicaron por primeira vez os poemas galegos de García Lorca. En 1933 foi redactor do periódico vigués El Pueblo Gallego , correspondente na axencia de noticias Febus e editor na revista compostelá Resol . Na súa narrativa, Fole presentou a xeografía dos lugares de montaña nos que viviu, así como os traballos e costumes das xentes a mediados do século XX e recolleu as falas populares peculiares das zonas onde situou os feitos contados. Sen dúbida, os seus escritos achegaron unha información etnográfica e antropolóxica fundamental do medio rural galego.

Sobre Cal da Loba

Actualizado: novembro 2023

O

21

de

xullo

do

ano

1968

no

xornal

El

progreso

de

Lugo

publícase

un

artigo

escrito

por

Ánxel

Fole

(baixo

o

pseudónimo

de Neumandro ), que fai referencia á orixe da palabra cal no que expón:

“[...]

Entonces

a

ningún

enterado

extrañará

que

ese

“carronzo”,

después

“carrozo”,

proceda

de

...”(calcem)

torrentium”, ·Cauce de los torrente”, con la elipsis del nombre regente.

Explicación

que

nos

lleva

al

idencio

“Cal-cal-cal...”

Si

la

sílaba

sin

acento

de

“cálcem”

desaparece,

queda

“cal”.

El

cauce

es

obra

de

la

Naturaleza.

“Calcem”

da

en

castellano

“caz”.

Pero

el

“cal”

gallego

puede

venir

de

“canalem”,

canal,

obra

del

hombre,

conforme

a

este

desgaste:

“canalem-canle-cale-cal”.

Impepinable.

Como

ya

sabe

el

lector,

el

tan

frecuente

topónimo “Catal” o “Catar” puede ser un mirador natural o una torre. Penacatal, Penacatar. [...]

Por

eso

creo

que

el

topónimo

Cal

da

Loba

,

de

Terra

Chá,

más

bien

que

hoyo

o

Cauce

de

la

Loba

pueda

significar

Catar

o

Torre de la Loba. Si esa Loba es, en efecto, una loba.”

Texto íntegro do artigo.

Mapa da web

Compartir en:

Pódeche interesar:

HISTORIA DE CALDALOBA LER MÁIS Historia do castelo, do pazo, fondo documental e transcricións ÁLVARO CUNQUEIRO LER MÁIS Sobre “Cal da Loba”; “El pasajero en Galicia”, “Cunqueiro en la radio”. HEMEROTECA LER MÁIS Colección de artigos dos xornais e revistas sobre Caldaloba.
BUSCAR:
caldaloba@caldaloba.es
O contido deste sitio web www.caldaloba.es está baixo a licenza Creative Commons Attribution 4.0 International
Licencia Creative Commons
Fontes de Vilaxoán por Jesús Pena se distribuye bajo una Licencia Creative Commons Atribución 4.0 Internacional.
Basada en una obra en http://www.caldaloba.es.
Caldaloba
Contacto: caldaloba@caldaloba.es
Verbas de Ánxel Fole sobre Cal da Loba
Actualizado: novembro 2023

Ánxel Fole, verbas sobre

Cal da Loba

Ánxel Fole Sánchez (Neumandro), naceu en Lugo o 11 de agosto de 1903 e faleceu o 9 de maio de 1986. Escritor e periodista, escribiu en galego e castelán, e cultivou todos os xéneros literarios (narrativa, poesía, teatro e ensaio), sendo de gran importancia os seus libros de contos. No ano 1931 inaugurou no xornal lucense El Progreso a serie « Cartafolio de Lugo », que se mantivo ao longo de anos, e no ano 1932 fundou e dirixiu tamén en Lugo a revista literaria vangardista Yunque , na que se publicaron por primeira vez os poemas galegos de García Lorca. En 1933 foi redactor do periódico vigués El Pueblo Gallego , correspondente na axencia de noticias Febus e editor na revista compostelá Resol . Na súa narrativa, Fole presentou a xeografía dos lugares de montaña nos que viviu, así como os traballos e costumes das xentes a mediados do século XX e recolleu as falas populares peculiares das zonas onde situou os feitos contados. Sen dúbida, os seus escritos achegaron unha información etnográfica e antropolóxica fundamental do medio rural galego. Sobre Cal da Loba:

O

21

de

xullo

do

ano

1968

no

xornal

El

progreso

de

Lugo

publícase

un

artigo

escrito

por

Ánxel

Fole

(baixo

o

pseudónimo

de

Neumandro

),

que

fai

referencia

á

orixe

da

palabra cal no que expón:

“[...]

Entonces

a

ningún

enterado

extrañará

que

ese

“carronzo”,

después

“carrozo”,

proceda

de

...”(calcem)

torrentium”,

·Cauce

de

los

torrente”,

con

la

elipsis

del

nombre regente.

Explicación

que

nos

lleva

al

idencio

“Cal-cal-cal...”

Si

la

sílaba

sin

acento

de

“cálcem”

desaparece,

queda

“cal”.

El

cauce

es

obra

de

la

Naturaleza.

“Calcem”

da

en

castellano

“caz”.

Pero

el

“cal”

gallego

puede

venir

de

“canalem”,

canal,

obra

del

hombre,

conforme

a

este

desgaste:

“canalem-canle-cale-cal”.

Impepinable.

Como

ya

sabe

el

lector,

el

tan

frecuente

topónimo

“Catal”

o

“Catar”

puede

ser

un

mirador

natural

o

una

torre.

Penacatal,

Penacatar.

[...]

Por

eso

creo

que

el

topónimo

Cal

da

Loba

,

de

Terra

Chá,

más

bien

que

hoyo

o

Cauce

de

la

Loba

pueda

significar

Catar

o

Torre

de

la

Loba.

Si

esa

Loba

es,

en

efecto,

una

loba.”

Texto íntegro do artigo
Mapa da web

Compartir en:

Pódeche interesar:

HISTORIA DE CALDALOBA LER MÁIS Historia do castelo, do pazo, fondo documental e transcricións ÁLVARO CUNQUEIRO LER MÁIS Sobre “Cal da Loba”; “El pasajero en Galicia”, “Cunqueiro en la radio”. HEMEROTECA LER MÁIS Colección de artigos dos xornais e revistas sobre Caldaloba.
BUSCAR:
Licencia Creative Commons
Fontes de Vilaxoán por Jesús Pena se distribuye bajo una Licencia Creative Commons Atribución 4.0 Internacional.
Basada en una obra en http://www.caldaloba.es.
O contido deste sitio web www.caldaloba.es está baixo a licenza Creative Commons Attribution 4.0 International